ДИНИМИЗДЕ КЪАРДАШЛЫКЪ

Юдже китабымыз Къуран-ы Керимде шойле буюрыла:

«Шубесиз муминлер бири-бирлеринен къардашлар; ойле исе бири-бирине куськен къардашларынъызны барыштырынъыз. Аллахтан сакъынынъыз ки, сизни аджысын». (Худжурат 10)

 Бу аеттен анълашыла ки, Ислям - къардашлыкъ динидир. Къардашлыкъ дуйгъусы мусульманларнынъ бири-бирини севмесинен къуветлене. Бу мевзуда Севгили Пейгъамберимиз:

НАМАЗНЫНЪ ЭМИЕТИ

Ислямнынъ беш шартындан экинджиси намаз къылмакътыр. Инсанларнынъ биринджи вазифеси, Аллахнынъ барлыгъына ве бирлигине, Хазрети Мухаммеднинъ -саллаллаху алейхи ве селлемПейгъамберлигине инанмакътыр. Имандан сонъра фарзларнынъ энъ эмиетлиси намаздыр. Беш вакъыт намаз, ижреттен бир ярым йыл эвель Мирадж геджесинде фарз къылынды.

Намаз рухны темизлеген, юрекни айдынлаткъан, инсанны Аллахнынъ узурына юксельткен бир ибадеттир.

 Севгили Пейгъамберимиз: «Намаз диннинъ дирегидир» деп, намазнынъ динимизде пек муим бир ибадет олгъаныны къайд эткендир. Намаз, бизге беден ве рух темизлиги къазандыргъан бир нурдыр. Бу саеде мусульман гунях кирлеринден арыныр ве дженнетке кирмеге ляйыкъ, темиз бир къул олур.

АХЫРЕТКЕ ИМАННЫНЪ ФАЙДАЛАРЫ

1. Ахырет кунюне инанмакъ инсангъа месулиет дуйгъусыны къазандыра. Месулиет дуйгъусы ташыгъан бир адам арекетлерине дикъкъат этер.

Ахыретке инанмакъ демек; ольген сонъ текрар тириледжегимизге ве дюньяда япкъан ишлеримизден Аллахнынъ узурында эсап береджегимизге, яхшылыкъ япкъанларнынъ мукяфат , ярамайлыкъ япкъанларнынъ исе джеза аладжакъларына инанмакъ демектир. Бу инам инсанны ярамайлыкъ япмакътан сакъындырыр, яхшылыкъкъа ве догърулыкъкъа чекип, ахлякъ ве фазилет саиби япар. Бунъа инангъан инсанлардан мейдангъа кельген бир джемиетте ич кимсе башкъасына зарар бермез, эр кес бири-бирининъ акъкъына сайгъы косьтерир, элинден кельгени къадар яхшылыкъ япар. Бу арекетлер инсанлар арасында озьара севги ве ишанч ислерини инкишаф эттирир. Шахысларнынъ тербиели олмасында, джемиетнинъ тынч ве мабет олмасында ахырет кунюне инанмакънынъ пек буюк эмиети бар.

МИРАДЖ МУДЖИЗЕСИ

Мирадж сёзлюкте – юксекке чыкъмакъ, исра да – геджеси юрьмек демектир. Пейгъамбер Эфендимиз -саллаллаху алейхи ве селлемхиджреттен бир ярым йыл эвель Реджеб айнынъ 27- геджеси Меккедеки Месджид-и Харамдан Къудустеки Месджид-и Акъсагъа алып барылгъан, андан да коклерге юксельтильген, мелеклер алемини сейир эткен эди.

Мушриклер‚ Аллахнынъ сонъсуз къудретининъ бир эсери ве Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-нинъ энъ буюк муджизелеринден бириси олгъан Мирадж адисесине инанмадылар. Чюнки олар Аллахнынъ буюклигини, къудретининъ кенишлигини анъламакътан аджиз эдилер. Олар сынъырлы бир тюшюндже ве батыл бир инамгъа саип олгъанлары ичюн, Мирадж муджизесини анъламакъ севиесинде дегиль эдилер.

ДИНИМИЗНИНЪ БИРЛИК ВЕ БЕРАБЕРЛИККЕ БЕРГЕН ЭМИЕТИ

 Тарих боюнджа мусульманларнынъ иришкен мувафакъиетлери бирлик ве бераберлик эсасында олды. Мусульманларнынъ башларына кельген фелякетлернинъ чокъусы да бирликнинъ бозулмасы, мусульманларнынъ болюнип, парчаланмасы себебинен олды.

 Юдже Аллах Къуран-ы Керимде бизни бирликке чагъырып, шойле буюра: «Эпинъиз бирден Аллахнынъ йипине сым-сыкъы сарылынъыз, сакъын айрылып парчаланманъыз». (Ал-и Имран 103)

Чевре темизлиги

 Темизлик ялынъыз беден, урба ве эвлернинъ ич темизлигинден ибарет дегиль. Динимизде темизликнинъ мейданы даа да кеништир. Бу себепнен чевре темизлиги узеринде айрыджа токъталмакъ керек. Чюнки чевре темизлиги ялынъыз озюмиз ичюн дегиль, башкъаларгъа да алякъалы олгъан бир меселедир. Чеврени, этрафны кирлетмек, башкъаларны раатсыз этмек, дигер инсанларгъа зарар бермек демектир. Албуки, мусульман башкъаларына зарар бермеген, ич бир джанлыны ынджытмагъан кимседир.

Пейгъамбер Эфендимиз «Азбарларынъызны темизленъ» деп буюрып, эвлернинъ этрафыны да темиз тутмакъ кереклигини беян эткендир.

АХЫРЕТ КУНЮНЕ ИМАН

Иманнынъ шартларындан бешинджиси «Ахырет кунюне инанмакъ»тыр. Инсанларнынъ ве башкъа джанлыларнынъ бир сонъу олгъаны киби, узеринде яшагъанымыз бу дюньянынъ да бир кунь сонъу келеджек. Аллахнынъ такъдир эткен вакъыт кельгенде вазифели мелек Исрафиль, «Сур» деп адландырылгъан бир шейге уфлейджек ве бундан чыкъаджакъ пек мудхиш бир сеснинъ тесиринен (Аллахнынъ тилегени тышында) бутюн джанлылар оледжеклер. Ер ве коклернинъ низамы бозулып, кяинат бутюнлей денъишеджек, башкъа шекиль аладжакъ.

АКЪАБЕ БИАТЛАРЫ

Пейгъамбер Эфендимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- йыллар девамында Мекке халкъыны Ислямгъа давет этти, лякин меккелилернинъ инамы юзюнден буюк зорлукъларнен къаршылашты. Амма оларнынъ туткъан ёлу Ислям Пейгъамберини вазифесинден вазгечирмеди. Ислямнынъ нуру инсанлыкъны айдынлатмгъа девам этеджек эди. Бунынъ ичюн Юдже Аллах янъы бир имкян берди. Ислямнынъ яйылмасы ичюн даа раат бир ер азырлады. Бу ер – Медине эди.

Пейгъамберлигининъ он биринджи йылы хадж мевсиминде Хазрети Мухаммед -саллаллаху алейхи ве селлем- Мекке тышына чыкъты. Мединеден кельген алты кишилик бир джемаатнен къаршылашты. Оларгъа Пейгъамбер олгъаныны айтты. Къуран окъуды. Аллахнынъ эмирлерини анълатты. Оларны мусульман олмагъа давет этти.

Ветан ве миллет севгиси

Узеринде яшагъанымыз топракъларгъа ветан деп айтыла. Шеэрлеримиз, койлеримиз, джамилеримиз ветан топракъларынынъ узериндедир. Мектеплеримиз, фабрикаларымыз, къыскъасы эр шейимиз, ветанымыз сайылгъан бу топракъларнынъ узеринде ерлешкен.

 Баба-деделеримиз дюньянынъ энъ гузель ве энъ берекетли топракъларыны ветан оларакъ сайлагъанлар ве бизге эманет эткенлер. Бу эманетни къорчаламакъ динимизнинъ эмри ве эпимизнинъ вазифемиз.

ТЕЙЕММУМ

Ниет этип темиз топракъ я да топракъ джынсындан бир шейге эллерини урып бетини ве къолларыны месх этмеге тейеммум дейилир.Абдест алмакъ я да гъусуль алмакъ ичюн сув тапылмагъаны вакъыт тейеммум этмек, абдест ве гъусуль ерине кечер.

ПЕЙГЪАМБЕР ЭФЕНДИМИЗ ХАЗРЕТИ МУХАММЕД -саллаллаху алейхи ве селлем ИНСАНЛАРНЫ НЕГЕ ЧАГЪЫРА ЭДИ

 (Пейгъамберимизнинъ ильк джума хутбеси)

 «Эй адамлар, олюм кельмеден эвель Аллахкъа тевбе этинъ. Фырсат къачмагъандже яхшы амеллер, ишлер япмагъа тырышынъыз. Гизли ве ачыкъ шекильде чокъ садакъа берип, Аллахны чокъча анъып, Онъа якъынлашынъыз. Бойле япсанъыз, рызыкъландырылырсынъыз, ярдым корер ве эльден кеткен шейлеринъизни къайтарып алырсынъыз».

«Билинъиз ки, Аллах сизге къыяметке къадар Джума намазыны фарз къылды. Ким, мен аятта экен, я да менден сонъра, эмиетсиз сайып, джуманы терк этсе, Аллах онынъ ишлерини онъындан кетирмесин. Тевбе этмегендже о инсаннынъ башкъа эйилиги ёкътыр. Ким тевбе этсе, Аллах онынъ тевбесини къабул этер».Ибн Мадже, Икъаме, 78.

ТАИФ ЁЛДЖУЛЫГЪЫ

Эбу Талиб ве Хазрети Хатидженинъ вефатындан сонъра мушриклернинъ Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-ге япкъан эзиетлери зияделешкени ичюн Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- Таиф халкъъыны Ислямгъа давет этмек ичюн ильк мусульманлардан Зейд бин Харисени янына аларакъ Таифке кете. Таифлилер Ислямны къабул этмеге истемейлер, Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-нинъ андан чыкъып кетмесини талап этелер. Бунынънен сынъырланмайып‚ Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-ни ташборан эттилер. Атылгъан ташлардан аякълары яраланды, къан ичинде къалды. Юрип оламайджакъ алгъа кельди. Зейд исе вуджудынен Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-ни атылгъан ташлардан къорчаламагъа тырышты.

Мусульман къомшусуны бойле тюшюне…

Фатих Султан Мехмет, бир кунь ашайт малларынынъ кейфиетини ве фиятларыны козьден кечирмек ниетинен (танымасынлар деп) урбаларыны денъиштирип, базаргъа чыкъа. Бир тюкянгъа кире, селям бергенден сонъ:

 «Ярым батман ягъ, ярым батман бал ве ярым батман пенир беринъиз», - дей. Сатыджы ярым батман ягъ чекип, парасыны эсаплагъан сонъ: