Озюмизге нисбетен вазифелеримизден бир данеси де тилимизнинъ тербие этильмесидир. Агъзымыздан ичериге кирген шейлерге дикъкъат этеджегимиз киби, агъзымыздан чыкъкъан сёзлерге де дикъкъат этмек керекмиз. Ислям дини бизге лаф этмекнинъ ве сёз айтмакънынъ эдебини огреткен.
1. Лаф эткенде шу къуралларгъа уймакъ керекмиз:
а. Айтаджакъ сёзнинъ нетиджесини тюшюнип, онъа коре лаф этмек.
б. Дюнья ве ахыретте файдасы олмайджакъ сёзлер сёйлемемек.
в. Сёзлеринен ич кимсенинъ джаныны агъыртмамакъ, лаф эткенде башкъасынынъ сёзюни кесмемек.
г. Инсанларнынъ дереджелерине коре лаф этмек.
д. Бир инсанны макътагъанда сынъырны кечмемек.
е. Чокъ ве бош лаф лаф этмемек.
ж. Лаф эткенде агъзыны къыйшатмайып лаф этмек, озюни эр шейни бильген адам киби косьтермемек.
з. Башкъаларынынъ сёзлеринде эксиклик къыдырмамакъ.
и. Тилини ярамай сёзлерге алыштырмамакъ, ялан сёйлемектен, ялан ерге емин этмектен, башкъалары акъкъында лаф этмектен, лаф ташымакътан сакъынмакъ.
Башкъаларыны кучюмсемемек, кимсеге ярамай ад такъмамакъ.
к. Бириси бир сыр сёйлегенде о сырны башкъаларына айтмамакъ.
Пейгъамберимизден: «Къуртулыш ёлу недир?», - деп сорагъангъа шу джевапны берди: «Тилинъни къорчала».Тирмизи.
Сахабелерден бириси Пейгъамберимизден: «Озюм ичюн къоркъмам керек олгъан энъ къоркъунчлы шей недир?»- деп сорады. Севгили Пейгъамберимиз мубарек тилини элинен тутып: «Иште, будыр», - буюрды. Тирмизи.
Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- бир хадис-и шерифинде шойле буюрды: «Аллахкъа ве ахырет кунюне инангъан адам я хайырлы сёз айтсын, я да суссун – лаф этмесин».Бухари.
Башкъа бир хадисте Пейгъамберимиз: «Ким, эки ченъе арасында олгъанны ве эки аякъ арасында олгъанны къорчалайджагъына манъа сёз берсе, мен де онынъ дженнетке киреджегине сёз беририм», - деп айта. Бухари.
Корюльгени киби, тилимизге ве айтаджагъымыз сёзлерге дикъкъат этмек пек эмиетли бир ахлякъ ольчюсидир.
Комментариев нет:
Отправить комментарий