АБДЕСТ - ФАРЗЛАРЫ, СУННЕТЛЕРИ, ЭДЕБИ

АБДЕСТНИНЪ ФАРЗЛАРЫ

 Абдестнинъ фарзлары дёрттир:

1. Юзни бир кере ювмакъ.

КЪУРАН-Ы КЕРИМГЕ НИСБЕТЕН ВАЗИФЕЛЕРИМИЗ

1. Эр бир мусульман, Къуран-ы Керимнинъ Аллахнынъ сёзю олгъаныны бильмели ве теджвид къаиделерине коре янълышсыз окъумалы.

ХАБЕШИСТАНГЪА ЯПЫЛГЪАН ИЛЬК Хиджрет

Мушриклернинъмусульманларгъа япкъан эзиетлери кунь-куньден чокълаша эди. Мусульманлар ибадетлерини раат япамай, ачыкътан Къуран окъуп олмай эдилер. Бу себептен Хазрети Мухаммед -саллаллаху алейхи ве селлем- мусульманларгъа‚ даа эмин бир ер олгъан Хабешистангъа (Эфиопия) хиджрет этмелерине изин берди.

ТИЛЬНИ ТЕРБИЕ ЭТМЕК ВЕ ТЮЗЕЛЬТМЕК

Озюмизге нисбетен вазифелеримизден бир данеси де тилимизнинъ тербие этильмесидир. Агъзымыздан ичериге кирген шейлерге дикъкъат этеджегимиз киби, агъзымыздан чыкъкъан сёзлерге де дикъкъат этмек керекмиз. Ислям дини бизге лаф этмекнинъ ве сёз айтмакънынъ эдебини огреткен.

 1. Лаф эткенде шу къуралларгъа уймакъ керекмиз:

АБДЕСТНИНЪ ФАЗИЛЕТИ

Абдест, белли вуджут азаларыны усулына коре ювмакъ ве месх этмек суретинен япылгъан темизликтир. Абдест алмакънынъ фазилети ве маневий файдалары акъкъында севгили Пейгъамберимиз шойле буюргъан:

КЪУРАН-Ы КЕРИМНИНЪ ХУСУСИЕТЛЕРИ

Энъ сонъ ве энъ буюк пейгъамбер Хазрети Мухаммед -саллаллаху алейхи ве селлем-ге Аллах тарафындан ёлланылгъан Къуран-ы Керим мусульманлыкънынъ мукъаддес китабыдыр.

ИЛЬК МУСУЛЬМАНЛАР

 Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-ге башта садыкъ къадыны Хазрети Хатидже, ондан сонъра балалардан Хазрети Али, ыргъатлыкътан уриетке къавушкъан Зейд бин Харисе ве буюклерден Хазрети Эбу Бекир иман этип, мусульман олдылар.

АШАМА ВЕ ИЧМЕДЕ АХЛЯКЪ КЪУРАЛЛАРЫ

1. Ашайджакъ ве ичеджеклеримиз хелял олмакъ керек.
Аллах Къуран-ы Керимде шойле буюрды: «Эй, иман эткенлер! Сизге берген рызкъларымыздан темиз (хелял) олгъанларындан ашанъыз, эгер сиз тек Аллахкъа къуллукъ этсенъиз, Онъа шукюр этинъиз».(Бакъара суреси, 172).

ИСТИНДЖА ВЕ ИСТИБРА НЕДИР

 Истинджа – аякъёлунда буюк я да кучюк аджетини япкъан сонъ шу азаларны темизлемектен ибарет. Халкъ арасында бунъа тахаретленмек де дейиле. Мусульманлар аякъёлуна баргъан сонъ шу шекильде темизлик, яни истинджа япарлар:

 1. Темизлик сувнен япылыр. Яни темизленмеси керекли азалар сувнен ювулыр.

 2. Ювмакъны сол къолнен япмалы.

 3. Ювгъандан сонъ ич урба сыланмасын деп туалет кягъытынен сильмек ве къурутмакъ уйгъун олур.

Zilhice ayınıñ fazileti

КЪУРАН-Ы КЕРИМНИНЪ ЯЗЫЛУВЫ ВЕ МУСХАФ АЛЫНА КЕТИРИЛЮВИ

Къуран аетлери кельгенинен Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- вахий кятиплерини чагъыра, аетлернинъ къайсы суренинъ къайсы ерине языладжагъыны косьтере эди. Вахий кятиплери де косьтерильген ерге аетлерни яза эдилер. Сонъра пейгъамбер эфендимиз язылгъан аетлерни оларгъа окъута ве догъру язылгъаныны тешкере эди. Эндирильген аетлерни Асхаб-ы Кирам да окъуй ве чокъусы эзберлей эди. Бойлеликнен, Къуран-ы Керим эм язылып, эм де эзберленип сакъланды.

ИСЛЯМГЪА ДАВЕТНИНЪ БАШЛАНМАСЫ

 Вахийнинъ кельмесинен пейгъамберликнен вазифелендирильген Хазрети Мухаммед -саллаллаху алейхи ве селлем- пейгъамберлигини башта ишангъан кишилерге айта ве оларны Ислямгъа давет эте эди. Ильк мусульманлар ибадетлерини гизли япа эдилер. Бу ал учь йыл къадар девам эте. Бу арада мусульманлыкъны къабул эткенлернинъ сайысы да отуздан кечкен эди.

Озь шахсымызгъа нисбетен вазифелеримиз

 

Инсан беден ве рухтан ибарет бир варлыкътыр. Бу себептен озюмизге нисбетен вазифелер эки къысымгъа айырыла: беденимизге нисбетен вазифелеримиз ве рухумызгъа нисбетен вазифелеримиз.

а. Беденимизге нисбетен вазифелеримиз.

1) Догъру бесленмек: Ашайджакъ ве ичеджеклеримизге дикъкъат этип, догъру ашамакъ керекмиз. Чюнки сагълам ве кучьлю бир беденге саип ола бильмемиз бунъа багълы. Къуран-ы Керимде Аллах шойле буюра: «Эй инсанлар ! Дюньяда темиз ве хелял олгъан шейлерден ашанъыз». Бакъара суреси, 168.

Пейгъамбер Эфендимиз: «Къуветли мумин къуветсиз муминден даа да хайырлы ве Аллах къатында даа да севимлидир» (Муслим) буюрып, мусульманнынъ кучьлю ве къуветли олгъаныны истей.

ТЕМИЗЛИК ДЖЕЭТИНДЕН СУВЛАР

1. Мытлакъ сувлар

Булар ягъмур суву, къар суву, голь, озен, денъиз, чокъракъ ве къую сувларыдыр. Сув дегенде булар акъылгъа келе. Бу сувларгъа башкъа бир шей къарышмагъандыр.

КЪУРАН-Ы КЕРИМНИНЪ НАЗИЛЬ ОЛУВЫ

 Къураннынъ назиль олмасы – энмеси демектир. Пейгъамберимиз Хазрети Мухаммед -саллаллаху алейхи ве селлем-ге пейгъамберлик вазифеси берильмеден эвель бир муддет Мекке этрафындаки Хира дагъына кете, Аллахнынъ буюклигини тюшюне эди.