ИСЛЯМНЫ БУТЮН ДЮНЬЯ ДИНИ ЯПКЪАН ХУСУСИЕТЛЕР

Ислям динини бутюн дюнья дини япкъан чокъ хусусиетлер бар. Булардан базылары шулар:

1. Ислям – бутюн инсанлыкъкъа ёлланылгъан сонъ дин 
Ислям бутюн инсанлыкъкъа ёлланылгъан ве къыяметке къадар девам этеджек сонъ иляхий диндир. Бу себептен Пейгъамбер эфендимиз Ислям динини дюньядаки бутюн миллетлерге теблигъ этмек макъсадынен, о девирдеки мемлекетлернинъ идареджилерине мектюплер ёллады ве оларны Ислям динини къабул этмеге чагъырды.

2. Ислям – акъыл ве илим дини 
Ислям дини акъылгъа буюк эмиет бере. Мукеллеф олмакъ ичюн акъылы еринде олмакъны шарт къоша. Бильгиге де юксек дереджеде къыймет кескен динимиз, даима окъумакъны ве огренмекни эмир эте. Динимизге коре илим огренмек мусульман эркеклерге ве къадынларгъа фарздыр.


3. Ислям – эм дюнья, эм де ахырет дини 
Ислям динининъ макъсады - инсанны эм дюньяда, эм де сонъсуз ахырет аятында бахтлы япмакътыр. Динимиз, дюнья тургъандже инсанларнынъ эр вакъыт бахтлы олмасыны ве юксельмесини теминлеген, эм шахыс, эм де джемиет ихтияджларына джевап берген шартларны кетирген. Динимиз бизлерге дюнья ве ахыретте бахтияр олмакънынъ ёлларыны косьтере. Бу мевзуда Ислямнынъ вааз эткен шартларнынъ мундериджеси шудыр: «Ич ольмейджек киби дюнья ичюн чалыш, ярын оледжек киби де ахырет ичюн чалыш».

4. Ислям – къолайлыкъ дини 
Ислям дини зорлукъ дини дегиль. О, къолайлыкъ динидир. Динимизнинъ эмирлери бизни даа яхшы бир инсан япмакъ ве юксек бир аяткъа азырламакъ ичюндир. Ибадетлер мевзусында, динимиз кучюмизге коре бизлерге базы шейлерни эмир эте ве чокъ меселеде къолайлыкълар косьтере: Меселя, ёлджу дёрт рекятлы намазларны эки рекят къылар. Намазны аякъта къылып оламагъанлар отургъан алда къылмалары мумкюн. Рамазанда ораза тутмагъа такъаты етмеген хасталар, яхшы олгъанлары вакъыт тутарлар. Яхшы оладжагъына умют этмеген ве пек  къарт олгъан инсанлар исе тутып оламагъан оразалары ерине фидье (фукъареге берильген белли микъдардаки акъча) берирлер. Инсаннынъ кучю ве ихтияджы дикъкъаткъа алынаракъ, къыйын вазиетлерде динимиз тарафындан инсанларгъа косьтерильген даа пек чокъ къолайлыкълар бар. Бу себептен Ислямнынъ укюмлери (къанун ве къаиделери) эр вакъыт ве эр ерде тетбикъ этильмеси мумкюн.

5. Ислям дининде ашырылыкъ ёкъ
 Ислямнынъ къаиделери акъылгъа ве инсаннынъ табиатына (фытратына) энъ уйгъун укюмлердир. Бизим вазифемиз исе бу укюмлерге бойсунмакътыр. Япылмасы эмир этильмегени алда дин адындан ашырылыкъкъа кетип, инсаннынъ озюни къыйнамасы, хелял олгъан дюнья ниметлеринден узакълашып, зорлу бир аят яшамасы Ислям динине догъру кельмей.

6. Ислям – барыш ве севги дини 
Ислямнынъ бир гъаеси де инсан севгисини, инсан акъларына сайгъыны юреклерге синъдирип, джемиетте девамлы бир барыш ве селяметлик теминлемектир. Бу макъсатнен динимиз пек чокъ къаиделер къоя. Бири-биримизни севмекни, башкъасынынъ акъ-укъукъына сайгъылы олмакъны акъикъий мусульман олмакъ ичюн шарт сая.