ТЕВЕККЮЛЬ

Тевеккуль – эр къайсы бир иш ичюн бутюн кучюмизнен чалышып, къолумыздан кельгенини япкъан сонъ нетиджени Аллахтан беклемектир.

Буны бир мисальнен анълатайыкъ:

 Тарласындан яхшы махсулат алмакъ истеген бир чифтчи, башта бир тарланы гузель этип сюрюр ве урлукъны сачар, кубресини атар, керек олса суварыр. Экинни зарарлы къуртлардан сакъламасы ичюн эр тюрлю тедбирни де алыр. Къалгъаныны исе Аллахкъа ташлар. Аллахкъа ишаныр. Чюнки чифтчи къолундан кельгенини япты. Артыкъ экинннинъ осьмеси ве махсул бермеси ичюн Аллахкъа ишанып, нетиджени Ондан беклемеси керек. Керчек тевеккюль бу.

УХУД ДЖЕНКИ ВЕ НЕТИДЖЕЛЕРИ (Х.3/М.625)

 Мектюпте бильдирильгенине коре, душман ордусынынъ Ухуд дагъына къадар келип, бу ерде къараргях къургъаны анълашыла. Бунынъ узерине, Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- асхабынен вазиетни муакеме япа ве 1000 адамлыкъ бир къуветнен душман ордусынынъ ерлешген Ухуд дагъына догъру арекет эте. Ёлда 300 мунафыкъ ордудан айрылып, арткъа къайта ве бойлеликле, мусульманларнынъ сайысы 700 адам къала.

Мусульманлар душман булунгъан ерге келелер. Ухуд дагъынынъ обир тарафына ерлешелер ве дженкке азырланып башлайлар. Ислям ордусынынъ сол тарафында бир вадий бар эди. Бу ерден япылмасы мумкюн олгъан душман уджюмине мани олмакъ макъсадынен Пейгъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- бу ерге 50 адамлыкъ окъчу бирлигини ерлештире ве оларгъа шу эмирни бере: «Душман истер зафер къазансын, истер енъилсин, менден эмир алмагъанджа бу ерден асла айрылманъыз. Душман атлылары кельсе‚ оларгъа окъ атынъыз».

Козьлерни яшландыргъан бир манзара…

Мусульманларнен Бизанслылар арасында япылгъан Ермук дженкине иштирак эткен Хузейфетуль-Адеви анълата:

Дженк биткен сонъ эмджемнинъ огълуны дженк мейданында арамагъа башладым. Оны агъыр яралангъан вазиетте таптым. Онъа азджыкъ сув берейим, дедим. Энди сув ичиреджегим вакъытта янында башкъа бир яралынынъ сеси эшитильди. Эмджемнинъ огълу сувны ичмеди, эвеля сесленген яралыгъа алып кет деп ишарет этти. Мен де сувны онъа алып кеттим, бакъсам, Хасан огълу Хишам. Онъа ичиреджегим вакъытта башкъа тарафтан бир башкъа яралынынъ сеси эшитильди. Хишам да сувны ичмеди, башкъа яралыгъа алып кет деп ишарет этти, мен де сувны онъа алып кеттим. Бакъсам, о энди рухуны теслим эткен. Кене Хишамнынъ янына къайттым, о да ольген. Ич олмаса эмджемнинъ огълуна ичирейим деп, янына чаптым, келип бакъсам о да ольген. Бойлеликнен ич бирисине сув ичирмек насип олмады…

КЪАМЕТ

Аллаху экбер Аллаху экбер
Аллаху экбер Аллаху экбер

Эшхеду эн ля иляхе иллаллах
Эшхеду эн ля иляхе иллаллах

Эшхеду энне Мухаммеден Расулюллах
Эшхеду энне Мухаммеден Расулюллах

 Хаййа ’алес-салях, Хаййа ’алес-салях

Хаййа ’алель-фелях, Хаййа ’алель-фелях

Къад къамети’с-салях
Къад къамети’с-салях

Аллаху экбер, Аллаху экбер

Ля иляхе илляллах

 Къаметнинъ манасы:

ЭДЖЕЛЬ

Инсанны ёкътан бар эткен, яшаткъан Аллах, инсаннынъ не къадар яшайджагъыны да такъдир эткендир. Омюр, инсаннынъ догъмасындан олюмине къадар кечкен сынъырлы вакъыттыр. Эджель - омюрнинъ, дюнья аятынынъ биткени вакъыттыр.

Эр кеснинъ не къадар яшайджагъы, не вакъыт, къайда ве насыл оледжегини Аллах такъдир эткен. Олюм себеплери не олса олсун, эджель бирдир, денъишмез. Эджель деп айтылгъан тайинленген вакъыт кельгенде инсан олюр. Эджельнинъ денъишмейджегини юдже Аллах Къуран-ы Керимде шойле бильдире:

УХУД ДЖЕНКИНИНЪ СЕБЕПЛЕРИ

Мушриклернинъ Бедир дженкинде магълюбиетке огърамалары меккелилер арасында буюк кедер догъура ве мушриклер матем тутмагъа башлайлар. Пегъамберимиз -саллаллаху алейхи ве селлем-ге энъ чокъ душманлыкъ япкъанлардан Эбу Лехеб бу кедернинъ тесири нетиджесинде оле.

Мушриклер, Бедирдеки агъыр магълюбиетнинъ интикъамыны алмакъ ичюн 3000 адамдан ибарет бир орду азырлайлар. Бедир дженкинде якъынлары ольдюрильген бир чокъ къадын да ордугъа къошула. Эбу Суфьян башчылыгъындаки бу орду, Меккеден арекет этип, Мединеге якъын бир месафеде булунгъан Ухуд дагъынынъ янында токътай.

АЙВАНЛАРГЪА НИСБЕТЕН ВАЗИФЕЛЕРИМИЗ

 Динимиз айванларгъа нисбетен яхшы давранмакъны эмир эте. Айванларны къыйнамамакъ, оларгъа яхшы бакъмакъ ве мерхамет косьтермек ахлякъий бир вазифедир.

Бир мышыкъкъа мерхаметсизлик япкъан къадын акъкъында Пейгъамбер Эфендимиз -саллаллаху алейхи ве селлем- шу хаберни бере:
«Бир къадын олюнджеге къадар бир мышыкъны апс этип къапагъаны ичюн азап этильди ве джехеннемге кирди. Айванны апс эткени вакъыт онъа бр шей ашатмады, ичирмеди, ердеки боджеклерни ашамасына биле изин ве имкян бермеди».